Koffie

vrijdag 23 oktober 2009


Koffie



Thomas is eindelijk terug in de oude havenstad na een lange vermoeiende treinreis, dwars door Nederland.



De eenzaamheid heeft geen einde, Thomas had dit alles niet kunnen vermoeden. Het is al laat. Thomas is vermoeider dan hij ooit had kunnen weten. En zijn vermoedens waren al zo vaak vervreemd van zijn gewoontes. Thomas had nauwelijks nog besef voor een gevoel van tijd. Tijd zoals in het heen en weer slingeren van de klepel van de klok in het oude huis waar hij vandaan kwam, na het horen van het droeve nieuws. Nu is Thomas terug in de oude havenstad, in een oude woning aan de Aalscholverkade. Hij krijgt dorst. Voorlopig een blijvende dorst. Hij ziet de openstaande deur, loopt door de hal naar een andere deur met een achterliggende keuken. Het is een kleine maar handig ingerichte keuken, met spiegels aan de raamkant en een kleine tafel bij het vierkante raam. Er staat een klein koffiezetapparaat dat zich door Thomas laat bedienen. Het bruine goedje drupt langzaam uit het tuitje. Thomas herkent de grote glanzende spiegel die ook in de kleine keuken hangt. Hij laat de koffie een beetje lauw worden. Zijn gedachtes gaan trager dan zijn voelen, dat zich kenmerkt door een rillend lijf omdat hij nadenkt over het droeve nieuws. Een leven lang biologische groente, niet roken, en geen vlees gegeten en dan toch kanker, maar oud geworden, oud met een hevige pijn, verraderlijke pijn, die niet meer met morfine was te bestrijden. Totdat zijn tante tenslotte het leven liet, bijna negentig, maar toch nog door een ziekte geveld. Een leven vol herinneringen heengegaan. Het doet pijn er aan te denken.



Op de Aalscholverkade staat de oude havenhuizen met hun daken in wind en regen, en door het water van de brede grachten voelt het koud en vochtig aan. Er draalt een Herfstige weemoed door de levensaders van Thomas, omdat hij weet dat zijn verjaardag voorspoedig is. Ooit zal de dood ook zijn verjaardag herhalen, tenslotte vervagen, een roestige vlek in een emmer vol sop. De koffie blijft lauw in de keuken. Thomas geniet van het lauw worden van de koffie en bekijkt de kleine keuken nu wat grondiger, met ogen die een besef van bewustzijn verkondigen. Hier heeft hij ooit als één van de eerste mensen op aarde het boek:

Leven zonder liefde

gelezen, twee keer achter elkaar, en sommige hoofdstukken wel drie of zelfs vier keer. Met een gretigheid, een zeldzame gretigheid.Thomas leerde te begrijpen wat dieren bij gebrek aan liefde doen, en waarom mensen zoveel trager denken, dan dieren in eenzelfde situatie. Hij leerde te begrijpen waarom de aard der dingen steeds een dualisme is tussen ingewikkeld en eenvoudig, niet tussen goed en kwaad of licht en duister.Hij leerde hoe de mens zich zonder liefde kon gaan handhaven in een liefdesloze maatschappij, maar hij las ook de schaduwzijde, het cynisme dat de schrijfsterten slotte ten gronden richtte, en haar deed besluiten zichzelf de dood toe te brengen door verhanging aan de sterkte onderste tak van een taaie wilgenboomaan de oevers van het spiegelmeer in het land achter de horizon, bij de rivieren. De lauw geworden koffie smaakt bitter, de verwarring neemt langzaam af.Thomas wordt al weer wat rustiger, kan mensen voorzichtig aankijken zonder de blik af te wenden. Hij durft weer met meer dan twee woorden te praten en een discussie aan te gaan over het geloof, maar hij houdt niet van dat absolute, kiest liever voor de nuances van de dierenwereld en de sprookjes van de lente zoals de alleenheerser ons die gaf, zonder oordeel, of vooroordelen. Het ergste leed lijkt nu geleden, de artistieke blik van Thomas valt op een boekenkast waarin alles behalve kookboeken pronken. Hij vindt een dun boek in de boekenkast. Thomas ziet de naam van de auteur: Jeroen Splinterman. De naam van de zelfmoordenaar. De sociaal pedagoog.Die mierenneuker die de late jeugd van Hubert Stuipje naar de knoppen heeft gebracht, met vage weerspiegelingen over psychologie.Hoe kan het anders. Dit was zijn oude havenhuis. Zijn persoonlijke boekenkast. Zijn particuliere binnenwereld. Zijn individuele keuken, uitgaanscentrum, danszaal, televisiekamer, vermaakruimte. Nu komt Thomas dichter bij de bron. Dit is spannend en vraagt alle concentratie.Hij leest de titel van het boekje: De dood slaat geen varken.Thomas begint aandachtig te lezen, slaat geen enkel woord over.Wat kon die man schrijven, jammer dat hij ervoor koos om naar de andere kant tegaan. Maar wat had hij nog voor een keuze? Toen bekend werd dat hij Hubert Stuipje had misleid was zijn carrière naar de knoppen en hing hij zijn ambities aan de wilgen. Maar de vreemde woorden in dit boekje. Dit wonderlijke smoezelige boekje uit zijn boekenkast. De dood slaat geen varken Thomas weet nu zeker dat hij hier niet voor niets naar toe is gekomen.Hij voelt dat er een puist op zijn rechterbil zit en dat de keukenstoel wiebelt.Maar er zit een eenvoud in het wiebelen die hem naar het leven doet snakken. Hij leest de overeenkomsten tussen de uitspraken ven het boek van Jeroen Splinterman met de filosofische uitspraken uit Leven zonder liefde Thomas begrijpt eindelijk waar het in het leven allemaal om draait, en dat alles niet voor niets is geweest. Hij neemt nog een slok van de lauwe koffie, die smaakt bitter, maar het bevestigt zijn nuchtere vermoeden.





*

© oktober 2009, mobar